افیوژن پریکاردیال (Pericardial Effusion)

افیوژن پریکاردیال (PE) به تجمع غیرعادی مایعات در حفره پریکاردیال اطلاق می‌شود که معمولاً به علت التهاب ایجاد می‌گردد. این وضعیت ممکن است ناشی از اختلالات موضعی یا سیستمیک باشد یا ممکن است بدون علت مشخص (ایدیوپاتیک) رخ دهد. به طور معمول، این وضعیت ثانویه به آسیب به پریکارد، مانند پریکاردیت (Pericarditis) است. در بیش از نیمی از موارد، افیوژن پریکاردیال با یک فرآیند زیربنایی شناخته‌شده یا مشکوک همراه است.

علائم و نشانه‌ها

افیوژن پریکاردیال ممکن است بدون علامت باشد مگر اینکه با التهاب یا تامپوناد (Tamponade) همراه باشد. علائم معمولاً به دلیل فشار بر ساختارهای مجاور یا نارسایی قلبی دیاستولیک بروز می‌کنند. علائم شایع شامل درد یا ناراحتی قفسه سینه، سرگیجه یا غش، تپش قلب، سرفه، تنگی نفس، تهوع، پری شکمی، دیسفاژی (Dysphagia)، گرفتگی صدا، اضطراب، گیجی و سکسکه می‌باشد.

علل و اتیولوژی

علل ویروسی شایع‌ترین علت‌های پریکاردیت عفونی هستند. عفونت ویروس نقص ایمنی انسانی (HIV) می‌تواند منجر به افیوژن پریکاردیال از طریق عفونت باکتریایی ثانویه، عفونت‌های فرصت‌طلب، بدخیمی‌هایی مانند سارکوم کاپوزی یا لنفوم، یا سندرم نشت مویرگی شود. علل ویروسی معمول شامل ویروس‌های هپاتیت و کوکساکی ویروس A و B هستند. موجودات پیوژنیک، سل، قارچی، سیفلیسی، پروتوزوآل و انگلی نیز ممکن است باعث پریکاردیت شوند.

بیماری‌های نئوپلاستیک با بروز بالاتر افیوژن پریکاردیال شامل سرطان ریه، سرطان پستان، لوکمی / لنفوم، ملانوم بدخیم و مزوتلیوما می‌باشند.

افیوژن پریکاردیال ممکن است پس از عمل جراحی یا پروسیجر نیز رخ دهد که معمولاً به عنوان عارضه‌ای بعد از جراحی قلبی دیده می‌شود.

علل کمتر شایع

علل کمتر شایع افیوژن پریکاردیال شامل اورمی، میکسدم، فشار خون ریوی شدید، پرتودرمانی، انفارکتوس میوکارد حاد، دایسکسیون آئورت، تروما، هیپرلیپیدمی، کیلوریکاردیوم، تب مدیترانه‌ای خانوادگی، بیماری ویپل، بیماری‌های حساسیتی یا خودایمنی (مانند لوپوس اریتماتوس سیستمیک، اسکلرودرما، آرتریت روماتوئید) و داروها می‌باشد.

عوارض و درمان

یکی از عوارض بالقوه تهدیدکننده حیات افیوژن پریکاردیال، تامپوناد قلبی است، وضعیتی که در آن گردش خون ضعیف و میزان ناکافی اکسیژن به بدن وجود دارد.

درمان افیوژن پریکاردیال وابسته به شدت بیماری، علت زیربنایی و اینکه آیا کاهش عملکرد قلب وجود دارد یا ممکن است وجود داشته باشد، تعیین می‌شود.